Uolter Tevis: Qirolichaning yurishi

Ota-onasidan erta ayrilgan Elizabetni biqiq va zahmatga to'la yetimxona hayoti qarshi oldi. "Mumkin", "Mumkin emas" degan temir qoidalar, qatʼiy tartib-intizom ostida tarbiyalanayotgan qizaloq turli tazyiqlarga qaramay yetimxona farroshi janob Sheybeldan shaxmat o'ynashni o'rgandi va favqulodda bu ­o'yinga mehr qo'ydi. Tabiatan yolg'izlikka moyil asar qahramoni tunlarni xayolan shaxmat taxtasi ustida o'tkazar, donalarni ko'z oldida gavdalantirar, uning butun fikr-u xayolini o'yinning ohanrabosi o'ziga band qilgandi.Kitobxon kichkina jussali Elizabetni ko'z oldiga keltirarkan, shafqatsiz o'yinlar, shafqatsiz yurishlar, shafqatsiz hujumlar qarshisida mardonavor turgan qizaloqning irodasiga tan bermaslikning ilojini topolmaydi. O'z navbatida Elizabet ham har bir o'yinga raqiblari kabi shafqatsiz munosabat bilan javob qaytaradi. Hayotning turli zarbalarini metin irodasi orqali chetlab o'tgan Elizabet obrazi shaxmat o'ynashga ishtiyoq uyg'otishi bilan bir qatorda, o'quvchini qatʼiyat va kuchli xohish-istak albatta muvaffaqiyat keltirishiga ishontiradi, maqsad sari dadil qadam tashlashga umidlantiradi.